Pogardliwy

Pogardliwy to przymiotnik w języku polskim, oznaczający postawę lub sposób mówienia nacechowany pogardą — pełen lekceważenia wobec innych. Może opisywać zarówno ludzi, jak i ich zachowanie, ton wypowiedzi czy spojrzenie.

Etymologia i gradacja: pochodzi od rzeczownika pogarda (odczucie lekceważenia) i sufiksu -liwy, który tworzy przymiotniki opisujące cechę. Formy fleksyjne to pogardliwy (mężczyzna), pogardliwa (kobieta), pogardliwe (rzeczownikowe lub liczba mnoga), z odpowiednimi odmienieniami w liczbie i przypadku. Czasownik odpowiadający temu znaczeniu to pogardzić lub pogardzać, a przysłówek to pogardliwie.

Użycie i kolokacje: słowo to funkcjonuje w opisach charakterologicznych, literackich i publicystycznych. Typowe kolokacje to pogardliwy ton, pogardliwa uwaga, pogardliwe spojrzenie. Przymiotnik może występować także z czasownikami opisującymi traktowanie, np. pogardliwie traktować. W komunikacji jest zwykle nacechowany negatywnie i sugeruje brak szacunku.

Przykłady: „Jego pogardliwy ton zdradził brak empatii.” „Ona rzuciła pogardliwe spojrzenie, po czym uciekła.” Forma przysłówkowa „pogardliwie” używana jest do opisu sposobu mówienia lub zachowania.

Zobacz też: pogarda, lekceważenie, lekceważący, pogardzić.