spojrzenie

Spojrzenie to rzeczownik w języku polskim oznaczający akt patrzenia lub sposób patrzenia; najczęściej używany w sensie „gaze” lub „glance”. Może odnosić się do dosłownego kontaktu wzrokowego między ludźmi (np. „jego spojrzenie było ostre”) oraz do metaforycznego spojrzenia na świat lub na określoną sprawę (np. „inne spojrzenie na problem”).

Etymologia i odmiana: spojrzenie wywodzi się od czasownika spojrzeć, a do jego utworzenia użyto sufiksu -enie tworzącego rzeczownik abstrakcyjny. Rzeczownik ten występuje w liczbie mnogiej jako spojrzenia; forma liczby pojedynczej to spojrzenie.

Znaczenia: dosłowne – kontakt wzrokowy lub sposób patrzenia; przenośne – sposób myślenia lub oceniania czegoś, perspektywa. Można mówić o „spojrzeniu na literaturę”, „spojrzeniu na politykę” czy „spojrzeniu na problem” jako o określonej perspektywie.

Kolokacje i frazeologia: typowe wyrażenia to „spojrzenie na coś”, „spojrzenie w oczy” (lub „w oczy”), „zwrócić spojrzenie”, „intensywne spojrzenie”. W użyciu literackim i kulturowym spojrzenie często służy do budowania charakteru, nastroju lub tematu.

W kulturze: w literaturze i filmie spojrzenie bohatera bywa opisane jako kluczowy element przekazu emocjonalnego lub moralnego. Pojęcie to jest także używane w krytyce sztuki jako opis stylu czy sposobu prezentowania treści.