Kolokacje

Kolokacje, w lingwistyce określane także jako kolokacje wyrazowe, to stabilne, powszechnie spotykane zestawienia wyrazów, które występują razem częściej niż wynikałoby z losowego dobierania słów. Kolokacje odzwierciedlają naturalne, przewidywalne połączenia leksykalne w danym języku i mogą obejmować związki leksykalno-gramatyczne lub tylko leksykalne.

Różnią się od idiomów i stałych zwrotów. Nie wszystkie kolokacje mają sens przenośny: wiele z nich jest transparentnych, np. duży problem, wysoki szacunek, robić zakupy, popełnić błąd, mieć wpływ na decyzję.

Najczęstsze typy to kolokacje leksykalne (czasownik + rzeczownik, przymiotnik + rzeczownik) oraz inne, bardziej elastyczne połączenia, w których sztywność wzorca jest ograniczona. W praktyce kolokacje występują w różnych wzorcach: przymiotnik + rzeczownik (wysoki/duży szacunek, duży problem), czasownik + rzeczownik (robić zakupy, popełnić błąd, podjąć decyzję).

W badaniach językoznawczych kolokacje identyfikuje się w oparciu o dane korpusowe oraz miary asocjacyjności, takie jak współwystępowanie częstotliwościowe i wskaźniki MI (mutual information) czy t-score. W praktyce kolokacje mają zastosowanie w nauczaniu języków, tłumaczeniach i tworzeniu słowników kolokacyjnych, które wspomagają prawidłowe łączenie wyrazów i naturalność wypowiedzi.