Rzeczownik

Rzeczownik to część mowy w polskim systemie gramatycznym, która nazwuje przedmioty, osoby, miejsca lub pojęcia. Odmienia się przez przypadki, liczbę i rodzaj, a jego forma zależy od funkcji w zdaniu oraz od kontekstu liczby i płci. W języku polskim rzeczowniki współgrają z przymiotnikami i innymi częściami mowy, dostosowując swoje zakończenia do rzeczownika, przynależności i liczby.

Rzeczowniki odmienia się według siedmiu przypadków: mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik i wołacz. W liczbie pojedynczej i mnogiej występują różne końcówki, a rodzaj (męski, żeński, nijaki) wpływa na formy odmiany. W przypadku niektórych rzeczowników męskoosobowych forma mianownika a także niektóre przypadki mogą zależeć od animacji (np. „kot” vs „pies” w liczbie mnogiej i w odmianie dopełniacza). Istnieją także rzeczowniki niepoliczalne, które nie odmieniają się jak liczne jednostki, oraz te policzalne, które występują w liczbie mnogiej.

Rzeczowniki dzielą się na pospolite (np. dom, kot) i własne, czyli nazwy własne (np. Warszawa, Jan). Mogą także tworzyć formy dystynktywne poprzez zdrobnienia i zgrubienia. W zdaniu rzeczownik zwykle pełni funkcję podmiotu lub dopełnienia, współgra z przymiotnikami i liczebnikami, a jego zakończenia odmienne są kluczowe dla zgodności z innymi częściami zdania.

Etymologicznie termin „rzeczownik” pochodzi od „rzecz” (coś, co istnieje) z sufiksem -ownik, wskazując na wyraz oznaczający rzecz.