Ligatuurien

Ligatuurien, of ligaturen, zijn tekens die twee of meer letters verenigen tot één enkel grafisch glyph. Ze ontstonden in handschrift om ruimte te besparen en de schrijfrichting te verbeteren, en werden in drukwerk verder gestandaardiseerd. In moderne digitale typografie wordt het gebruik van ligaturen bepaald door het gekozen lettertype en de typografische instellingen.

Veel voorkomende ligaturen zijn bijvoorbeeld fi, fl, ffi en ffl. Deze worden in veel fonts automatisch gegenereerd wanneer de letters in de juiste volgorde staan. OpenType-tekensets bieden ligaturen via de feature liga; daarnaast bestaan discretionary ligatures (dlig) en contextuele of gerichte ligaturen (clig, rlig) die onder bepaalde omstandigheden kunnen activeren. Ligaturen kunnen de esthetiek van een tekst verhogen en with overbruggingen tussen kruisingen van letters vermijden, wat bij kleine lettergroottes of gespikkelde fonts nuttig kan zijn.

Niet alle talen gebruiken dezelfde ligaturen. In het Latijnse alfabet komen onder andere de æ- en œ-ligaturen voor, die samengestelde letters vertegenwoordigen: æ voor a+e en œ voor o+e. In historische typezetting werden ook lange-s-ligaturen zoals ſt gebruikt in sommige Frakturen en antieke druktypen.

Unicode bevat enkele veelgebruikte ligaturen als aparte codepunten, zoals fi (U+FB01), fl (U+FB02), ffi (U+FB03) en ffl (U+FB04), evenals æ (U+00E6) en œ (U+0153). In digitale weergave kunnen ligaturen daardoor via speciale codepunten of via fontfeatures worden weergegeven, afhankelijk van het ontwerp van het lettertype en de gewenste leeservaring.