Lenscategorieën

Lenscategorieën verwijzen naar de indeling van fotografische lenzen op basis van hun optische eigenschappen en het beoogde gebruik. Ze helpen fotografen bij het kiezen van een lens die past bij de gewenste beeldhoek, scherptediepte en werkomgeving. De indeling omvat hoofdgroepen op basis van brandpunt en ontwerp, maar ook speciale toepassingen en praktische kenmerken.

Een belangrijke scheiding is tussen primes (vaste brandpuntsafstand) en zooms (variabele brandpunten). Prime-lenzen bieden vaak vooroptische kwaliteit en bredere diafragma-openingen, maar missen flexibiliteit. Zoomlenzen bestrijken een reeks brandpunten, wat veelzijdigheid biedt in één objectief, maar soms concessies vereist in contrast en scherpte bij uiterste standen.

Verder worden lenzen vaak ingedeeld naar de brandpuntsafstand: wide-angle (kortere brandpunten, bredere beeldhoek), standaard (ongeveer 35–70 mm, vergelijkbaar met menselijk oog), telefoto (langere brandpunten, grotere vergroting) en superteleí (nog langer). Specialisaties omvatten macro-lenzen voor close-up, fisheye voor extreem vervormde, en tilt‑shift voor perspectiefcontrole en minimale vervorming in plattegronden en landschappen. Portretlenzen vallen vaak in de standaard tot korte telephoto-range en bieden vaak grote diafragma’s voor geringe scherptediepte.

Andere indelingen betreffen diafragma en stabilisatie (fast vs. slow, constant- vs. variabele diafragma), montagemogelijkheden en afbeeldingsstabilisatie (IS/VR/OS). Ook sensorformaat beïnvloedt de effectieve beeldhoek en compatibiliteit met mounts. Lenscategorieën vormen zo een samenspel van bereik, ontwerp en toepassing, waarmee fotografen de juiste lens voor elke situatie kunnen kiezen.