Landgebruikzones

Landgebruikzones zijn ruimtelijke categorizaties die gemeenten gebruiken om de beoogde functie van stukken land vast te leggen. Ze maken onderdeel uit van een bestemmingsplan of omgevingsplan en vertalen beleid in concrete regels. Het doel is om ruimtelijke ontwikkeling te sturen, conflicten tussen functies te voorkomen, ecologische en cultuurhistorische waarden te beschermen en de voorzieningenniveaus te waarborgen.

Per zone bepaalt de regeling wat wel en niet is toegestaan, en welke bouw- en gebruikseisen gelden. Dit omvat onder meer toegestane activiteiten, woningdichtheid, hoogte van gebouwen, afstand tot perceelsranden, parkeervoorzieningen en eisen op het gebied van milieu en openbare ruimte. In de praktijk scheiden zones vaak woon-, bedrijfs- en natuurfuncties, maar er bestaan ook gemengde of gecombineerde zones waarbij meerdere functies zijn toegestaan.

Veel voorkomende landgebruikzones zijn woonzones, bedrijventerreinen, industriële zones, landbouwzones, natuurzones en recreatie- of groenzones. Daarnaast bestaan er speciale zones voor infrastructuur, waterveiligheid of erfgoedbescherming. Binnen elke zone kunnen aanvullende regels gelden, bijvoorbeeld over sloop, uitbreiding of bouwen dichter bij de rand van een gebied.

Het plan wordt vastgesteld door de gemeentelijke overheid en is juridisch bindend. Aanpassingen aan zonering vinden plaats via herziening van het bestemmingsplan of wijziging van het omgevingsplan, met inspraak van inwoners en belanghebbenden. Voor bouw- of gebruikswijzigingen is doorgaans een omgevingsvergunning vereist, en overtredingen kunnen leiden tot handhaving of juridische stappen.