Kijkafstand

Kijkafstand is de afstand tussen de ogen van de kijker en het beeld of object dat bekeken wordt. In het dagelijks taalgebruik verwijst het vooral naar de afstand tot televisies, monitors of projectieschermen, maar ook naar de plek waar kunstwerken of tentoonstellingen het best ervaren worden. De kijkafstand is een belangrijke factor die de waargenomen scherpte, details en het ruimtelijk begrip van een beeld beïnvloedt, en daarmee ook het comfort tijdens langdurig kijken.

Kijkafstand hangt af van meerdere factoren, zoals de grootte van het scherm, de resolutie en beeldkwaliteit, de kijkpositie ten opzichte van het scherm (hoek en hoogte), en de persoonlijke visuele capaciteiten. Bij lagere resoluties kan een grotere kijkafstand nodig zijn om pixelatie te vermijden, terwijl hogere resoluties juist dichtbij gezien meer details tonen.

Er bestaan richtlijnen en normen die helpen bij het bepalen van een geschikte afstand. In huiselijke cinema en televisie worden vaak aanbevelingen genoemd die uitdrukken dat de kijkafstand circa tussen 1,5 en 3 keer de schermhoogte ligt; bij 4K-content kan men doorgaans dichter bij zitten omdat meer details zichtbaar zijn, al is dit sterk afhankelijk van persoonlijke voorkeur en de kijkomgeving. Voor grotere installaties zoals bioscopen gelden afwijkende verhoudingen die rekening houden met de schermgrootte en zaalindeling.

Een praktische aanpak is te beginnen op een comfortabele afstand (bijvoorbeeld bij benadering 1,5 keer de schermhoogte) en vervolgens te beoordelen of details scherp genoeg zijn zonder visuele vermoeidheid of onaangename oogbelasting.