Kapitaalvlucht

Kapitaalvlucht is het proces waarbij kapitaal snel uit een land wegvloeit, meestal als reactie op economische of politieke onzekerheid. Spaargeld en investeringen worden verplaatst naar buitenlandse activa of naar andere valuta, waardoor de waarde van de lokale munt onder druk komt en de deviezenreserves afnemen.

Oorzaken zijn onder meer onstabiel macro-economisch beleid, hoge inflatie, dreigende devaluatie, renteverschillen met andere landen, politieke onzekerheid of een financiële crisis. Ook beleid dat kapitaalstromen reguleert kan leiden tot vluchtbewegingen, al hangt dit af van de omstandigheden en de geloofwaardigheid van de maatregelen.

Mechanismen en uitingen omvatten snelle afname van particuliere en bedrijfsgebonden deposito's, verkoop van buitenlandse activa, en verschuiving van directe en portefeuille-investeringen naar het buitenland. De wisselkoers kan sterk gaan schommelen en de reserves dalen.

Gevolgen zijn onder meer druk op de wisselkoers, stijgende rentetarieven, verkrapping van krediet en investeringen, lagere economische groei en verlies van beleidsautonomie bij de centrale bank. Vaak ontstaat er ook volatiliteit op financiële markten.

Beleid en respons omvatten interventies op de valutamarkt en mogelijk kapitaalmaatregelen om uitgaande strommen te sturen, macroprudentiële maatregelen, en beleid gericht op het herstellen van geloofwaardigheid en stabiliteit, zoals begrotingsdiscipline, structurele hervormingen en transparante communicatie.

Kenmerken: kapitaalvlucht kan private (particuliere spaargelden en investeringen) en officiële (overheids- en centralebankstromen) omvatten. Vaak onderscheidt men korte termijn 'hot money' van lange termijn investeringen. Indicatoren zijn onder meer afname van reserves, negatieve betalingsbalans en volatiliteit van de wisselkoers.