Hiperpotasemi

Hiperpotasemi, kandaki potasyum düzeyinin normal aralığın üzerine çıkmasıdır. Genelde serum potasyum değeri 3.5-5.0 mEq/L aralığındadır; hiperpotasemi çoğunlukla 5.5 mEq/L ve üzeri olarak tanımlanır ve ağır vakalarda 7.0 mEq/L veya daha yüksek olabilir. Bu durum, kalp iletiminde bozulmalar ve kas güçsüzlüğü gibi ciddi sorunlara yol açabilir.

Nedenler arasında böbrek fonksiyonlarının azalması en sık görülen sebeptir; kronik böbrek yetmezliği veya akut böbrek hasarı potasyumun birikmesine neden olur. Ayrıca potasyum tutucu ilaçlar (ACE inhibitörleri, ARB’ler, spironolakton, eplerenon, amilorid, triamterene), bazı diüretik tedavilerinin azaltılması veya kesilmesi potasyum birikimine yol açabilir. Hücrelerden potasyum salınımını artıran durumlar (şok, ağır travma, doku yıkımı, 家搬lüğü) ve aşırı potasyum alımı nadir olmakla birlikte görülebilir.

Belirtiler ve bulgular çoğu zaman asemptomatiktir; ancak yüksek düzeyler kas güçsüzlüğü, paresteziler veya nöromotor sorunlara yol açabilir. Kardiyak etkiler en kritik bulgulardır: EKG’de yüksek potasyuma bağlı olarak sivri T dalgaları, PR aralığında uzama, QRS genişlemesi ve ağır vakalarda sine dalgasına benzer görünüm oluşabilir. Bu nedenle acil durumlarda ECG ile değerlendirme yapılır.

Tanı, serum potasyum düzeyinin ölçülmesiyle konulur ve böbrek fonksiyonları, asidoz varlığı ve klinik tabloyla birlikte yorumlanır. Tehlikeli durumlarda derhal tedavi başlanır.

Tedavi ve yönetim, hayati tehlikenin olup olmadığına göre şekillenir. Acil membran stabilizasyonu için kalsiyum tuzları (glukonat veya klorid) verilir. Potasyumun hücre içine girmesini destekleyen çalışmalar (insülin + glukoz, inhale albuterol, asidoz varsa bikarbonat) uygulanır. Potasyum atılımını artırmak için diüretikler, potasyum bağlayıcı ajanlar (sodyum polistiren sülfonat, patiromer, sakızlı kiliz) ve bazı durumlarda diyaliz uygulanabilir. Altta yatan neden tedavi edilerek tekrar eden hiperpotasemi önlenir. Müdahale hızı ve yöntemi, hastanın genel durumu ve potasyum düzeyine göre belirlenir.