Grappen

Grappen zijn humoristische uitingen bedoeld om mensen aan het lachen te maken. Het meervoud grappen verwijst naar meerdere individuele grappen, die kunnen bestaan uit woorden, situaties of handelingen. Grappen komen voor in alledaagse gesprekken, in cabaret en in media, en variëren in vorm en doel: van luchtige woordspelingen tot uitgebreide situationele komedie.

Etymologie: De oorsprong van het woord grap is onduidelijk. Het begrip komt in de Nederlandse taal voor sinds de middeleeuwen, maar de exacte herkomst is niet vastgesteld. In de loop der tijd is de betekenis verworden tot humoristische opmerking of gebeurtenis.

Vormen en structuur: Veel grappen hebben een opzet en een clou, waarbij de verrassing of de dubbelzinnigheid van taal de humor veroorzaakt. Voorbeelden zijn woordgrappen (woordspelingen), situatiegrappen en droogkomedie. Daarnaast bestaan mopachtige korte uitspraken en satire.

Gebruik en cultuur: In Nederland en Vlaanderen zijn grappen een alledaags onderdeel van communicatie en entertainment. Ze komen voor in gesprekken, op televisie, in cabaret en op sociale media. Humor kan verbinden en ontspanning brengen, maar ook kwetsen of grenzen overschrijden; daarom bestaan er discussies over wat gepast is en waar de grens ligt.

Terminologie en varianten: Een grapmaker of grapjas is iemand die veel grappen vertelt. Een woordgrap is een specifieke vorm gebaseerd op taal. Men spreekt ook wel van “grappen en grollen” als algemene uitdrukking voor humor.