Graafschap

Graafschap is een term uit de historisch-politieke geografie die in het Nederlands verwijst naar een graafschap, een graafschappen of county. Het is een feodaal territorium dat onder bewind stond van een graaf (graafschap) en maakte deel uit van bredere heersende staten zoals het Heilige Roomse Rijk of de middeleeuwse en vroegmoderne politiek in de Lage Landen en omstreken. De aanduiding combineert graaf met -schap, een achtervoegsel dat een staat of jurisdictie aanduidt.

In de Lage Landen en elders in centraal Europa waren graafschappen besturen door een graaf die lokale autoriteit uitoefende over steden, dorpen en het omliggende land, en die ondergeschikt was aan een hogere heerser zoals een hertog, koning of keizer. De administratieve werking omvatte vaak rechtbanken, belastingen en verdedigingsverplichtingen. Een graafschap kon onderverdeeld zijn in heerlijkheden of andere subeenheden die door lagere edelen werden bestuurd, met de graaf als centrale leenheer.

Naarmate staten centraliseerden, verloor het graafschap vaak autonomie en werd het opgenomen in grotere provincies of domeinen. Tegenwoordig is de term vooral historisch van aard en wordt ze gebruikt in geschiedschrijving en genealogische contexten. In sommige gevallen blijft de term in namen en in regionale beschrijvingen bestaan als verwijzing naar voormalige grenzen en jurisdicties.

Enkele voorbeelden uit de geschiedenis zijn graafschappen die in de Lage Landen voorkwamen, zoals het graafschap Holland en het graafschap Gelre (Guelders). De Engelse tegenhanger is county; in het Nederlands verwijst graafschap naar het historische concept van een graafleenschap.