Datarekeningen

Datarekeningen zijn gestructureerde registraties van data-assets en de bijbehorende transacties en metadata. Ze dienen als een ledger waarop gegevensinventarissen, eigenaarschap, toegangsrechten, bewerkingen, kosten en bewaartermijnen worden vastgelegd. Het concept komt voort uit data governance en data-economie en helpt bij het vergroten van transparantie, compliance en de waarde van data binnen een organisatie.

Doel en toepassing: Datarekeningen ondersteunen het beheer van data-assets door zicht te bieden op herkomst, kwaliteit, lineage, gebruik en kosten. Ze faciliteren verantwoording, begroting voor data-activiteiten en besluitvorming over dataretentie en hergebruik. In gereguleerde omgevingen kunnen datarekeningen helpen bij audittrajecten en privacy-eisen zoals toestemming en gegevensminimalisatie.

Structuur en inhoud: Een typische datarekening bevat onder meer een uniek dataasset-id, metadata (aard, onderwerp, sensitivity), eigenaarschap en stewardship, data-lineage en herkomst, toegangs- en gebruikslogs, kwaliteitsindicatoren, kosten en prijsstelling voor opslag en verwerking, bewaartermijnen en verwijderingsbeleid, en relevante compliance-registraties (beleid, toestemming).

Governance en standaarden: Datarekeningen functioneren binnen bredere data governance en worden vaak gekoppeld aan data catalogi, data lineage en bewakingsmechanismen. Interoperabiliteit wordt nagestreefd via gestandaardiseerde metadata en gestandaardiseerde uitwisseling tussen systemen.

Toepassingsgebieden en uitdagingen: Toepassingen omvatten datainventarisatie, kostenallocatie aan afdelingen of projecten, aantoonbare naleving van privacy- en beveiligingsregels, en ondersteuning bij data-sharing en data monetization. Uitdagingen omvatten privacy- en beveiligingsrisico’s, nauwkeurigheid van metadata, complexiteit van data-lifecycles en de noodzaak van brede adoptie en governance.