Biegunka

Biegunka to częste wypróżnianie stolca o luźnej lub wodnistej konsystencji. W medycynie nie jest to choroba sama w sobie, lecz objaw różnych schorzeń. Definicje zwykle mówią o trzech lub więcej wypróżnień na dobę, przy czym choroba może mieć charakter ostry (krótkotrwały) lub przewlekły (dłuższy niż kilka tygodni).

Przyczyny biegunki są zróżnicowane. Najczęściej wynikają z infekcji wirusowych (np. rotawirus, norowirus), bakteryjnych lub pasożytniczych, a także z zatrucia pokarmowego. Inne czynniki to leki (szczególnie antybiotyki), nietolerancje pokarmowe, choroby zapalne jelit, zaburzenia wchłaniania i zespół jelita drażliwego. Biegunka ostra zwykle ustępuje samoistnie, natomiast przewlekła wymaga diagnostyki w celu ustalenia przyczyny.

Objawy towarzyszące obejmują ból brzucha, wzdęcia, nudności, gorączkę i ogólne osłabienie. Powikłania obejmują odwodnienie i zaburzenia elektrolitowe, które mogą być groźne zwłaszcza dla dzieci, osób starszych i pacjentów z chorobami przewlekłymi.

Diagnoza opiera się na wywiadzie, ocenie nawodnienia oraz, w razie potrzeby, badaniach dodatkowych (badania krwi, moczu, stolca). Leczenie koncentruje się na nawadnianiu doustnym (oralne roztwory nawadniające), kontynuowaniu lekkostrawnej diety oraz unikaniu alkoholu i ciężkostrawnych potraw. Leki przeciwbiegunkowe stosuje się ostrożnie; antybiotyki są wskazane tylko w określonych infekcjach bakteryjnych i na zalecenie lekarza. W ciężkich przypadkach konieczna może być hospitalizacja.

Zapobieganie obejmuje higienę rąk, bezpieczną wodę i żywność, a także szczepienia przeciw rotawirusom u dzieci. W razie utrzymującej się biegunki lub podejrzenia odwodnienia warto skonsultować się z lekarzem.