Beeldschalen

Beeldschalen is de term die de verhouding beschrijft tussen de afmetingen van een representatie en de werkelijke afmetingen van het originele object. In dit systeem wordt aangegeven hoe groot of klein de weergave is in verhouding tot de werkelijkheid. Beeldschalen dienen om objecten, maquettes, diorama’s en andere representaties op een verantwoorde en bruikbare manier te kunnen ontwerpen, evalueren en tentoonstellen.

Veelgebruikte schalen zijn onder meer 1:1 (levensgroot), 1:2, 1:5, 1:10, 1:25, 1:50 en 1:100. In modelbouw en maquettes komen daarnaast specifieke schalen voor zoals 1:18, 1:24, en in spoorwegmodellering 1:87 (HO) en 1:160 (N). De keuze van schaal hangt af van het doel (presentatie, detailniveau, ruimtebeperkingen) en van de mate waarin details behouden moeten blijven versus overzichtelijkheid.

Toepassingen van beeldschalen are onder meer architectuur- en industriearchitectuurmodellen, museum- en tentoonstellingspresentaties, diorama’s, film- en theaterproducties en hobbymaquettes. Bij het ontwerpen wordt de schaal berekend door lengte op het model te vergelijken met lengte in de werkelijkheid, zodat alle afmetingen consistent blijven. Bij maquettes en modellen is nauwkeurigheid van de schaal vaak een vereiste om verhoudingen en details correct weer te geven.

In digitale beeldvorming is het begrip schaal minder gebruikelijk als term; daar spreekt men vaker van vergroting, verkleining of resampling van afbeeldingen. Beeldschalen blijven vooral een begrip in fysieke representaties en modelbouw.