Aardverschuivingen

Aardverschuivingen is een verzamelterm voor bewegingen van grond, modder en gesteente langs of in een helling onder invloed van zwaartekracht. Het omvat schuivingsjes langs een contactvlak, stromingsbewegingen van losse materialen en vallende gesteenten. De schaal varieert van kleine grondverschuivingen tot grootschalige processen die woningen, wegen en infrastructuur kunnen beschadigen.

Oorzaken en factoren omvatten vooral zware of langdurige neerslag die de poreuze druk verhoogt en de bodeminstabiliteit verlaagt. Bevriezen en dooien, veranderingen in drainage en watergewicht spelen een rol, net als aardbevingen. Menselijke activiteiten zoals ontbossing, bodembewerking, ondermijning en infra- of waterbouwprojecten kunnen het risico verhogen. De geologie en de hellingshoek van de ondergrond bepalen mede de kans op instabiliteit.

Typen en mechanismen worden veelal onderscheiden naar bewegingstype: schuiving langs een vlak (sliding), stroming van losse materialen zoals modder- of aardstromen, en vallende gesteenten (rotsvallen). De onderliggende processen hangen samen met waterinfiltratie, verandering van sterkte van materialen bij vocht en de geschiedenis van de helling.

Gevolgen en risico’s omvatten schade aan woningen en infrastructuur, verstoring van verkeer en drinkwatervoorziening, economische verliezen en potentieel letsel of dodelijke slachtoffers. Risicogebieden bevinden zich vaak in bergen, klei- of lössvlaktes, duinen en langs rivierkades.

Preventie en mitigatie omvatten landgebruikplanning, drainage en bodembeheer, stabilisatieoplossingen (retentieconstructies, wapening, wanden), begroting en monitoring met sensoren en remote sensing, en tijdige waarschuwingssystemen en evacuatieplannen.