zdrobnienia

Zdrobnienia to formy wyrazowe w języku polskim, które tworzą od podstawowego wyrazu nową, pomniejszoną lub zmiękczoną wersję. Służą do wyrażania bliskości, czułości, sympatii, lekkości wypowiedzi lub żartu. Mogą dotyczyć rzeczowników, nazw własnych, przymiotników i czasem także form gramatycznych.

Zdrobnienia są najczęściej tworzone przez dodanie afiksów lub zestawienie sylab, co prowadzi do powstania form takich jak domek od domu, jabłuszko od jabłko, piesek od pies, myszka od mysz, kwiatko lub kwiatuszek od kwiat. Inne popularne przykłady to rączka od ręka, księżniczka od księżniczka w potocznym sensie jako zdrobnienie; w odniesieniu do imion typowe są formy Jasio, Janek, Kasia od Katarzyny. Czasami zdrobnienia przyjmują także formy o charakterze pieszczotliwym lub humorystycznym, np. wykorzystujące samogłoskowe modyfikacje lub redukcję sylab.

Semantyka i funkcja zdrobnień są zróżnicowane. Mogą wyrażać czułość i intymność w relacjach rodzinnych lub towarzyskich, jednak mogą także pełnić funkcję łagodzącą ton wypowiedzi, bądź ironiczno-żartobliwą. W tekstach literackich i mowie potocznej zdrobnienia często tworzą charakterystykę postaci, nastroju lub kontekstu sytuacyjnego. Użycie zdrobnień zależy od kontekstu społecznego, regionu i relacji rozmówców; w piśmiennictwie formalnym rzadziej występują.

Zdrobnienia nie zawsze tworzą się łatwo z każdym wyrazem; niektóre zaś formy są unikalne dla określonych wyrazów i mogą mieć odrębne znaczenia. Ogólnie są integralną częścią bogactwa polskiej fleksji i stylistyki.