wyceny

Wyceny (wycena) to proces określania wartości przedmiotów lub praw majątkowych. W praktyce dotyczą one nieruchomości, przedsiębiorstw, maszyn, wyposażenia i innych aktywów. Celem wyceny jest stworzenie rzetelnego oszacowania ceny lub wartości na określonych warunkach i dla określonego celu, na przykład sprzedaży, finansowania czy rozliczeń podatkowych.

W praktyce wyceny wyróżnia się różne rodzaje wartości, w zależności od kontekstu. Najczęściej używane to wartość rynkowa (market value), wartość kosztowa (koszt odtworzenia lub odtworzeniowa) oraz wartość dochodowa (przychody generowane przez aktywo). W przypadku nieruchomości mówi się o wycenie nieruchomości, w przypadku firm o wycenie przedsiębiorstwa. Do najczęstszych metod należą metoda porównawcza (analiza cen podobnych transakcji), metoda dochodowa (w oparciu o przyszłe przepływy pieniężne) oraz metoda kosztowa (koszt odtworzenia lub zastąpienia).

Profesjonalne wyceny wykonują uprawnieni rzeczoznawcy majątkowi oraz inne osoby uprawnione, działające zgodnie z obowiązującymi standardami. W Polsce procesem tym zajmują się zazwyczaj biegli rzeczoznawcy majątkowi, zarejestrowani w odpowiednich organach samorządowych i zawodowych. Wyceny powinny być prowadzone zgodnie z uznawanymi standardami wyceny (narodowymi i międzynarodowymi, takimi jak IVS) oraz z zachowaniem niezależności i rzetelności.

Wyniki wyceny najczęściej przybierają formę operatu szacunkowego lub podobnego raportu, który zawiera opis przedmiotu wyceny, zastosowaną metodologię, założenia, źródła danych oraz uzasadnienie przyjętej wartości. Wykorzystywane są w bankowości jako zabezpieczenie kredytów, w księgowości, przy rozliczeniach podatkowych, transakcjach M&A, sporach sądowych i innych decyzjach gospodarczych. Wycena wiąże się z pewnym stopniem niepewności, zależnym od warunków rynkowych i założeń użytych w analizie.