voorwaardenakkoord

Een voorwaardenakkoord is een politiek document waarin één of meer partijen afspreken onder welke voorwaarden zij hun steun verlenen aan een regering, een parlementair voorstel of een beleidsprogramma. Het wordt vooral gebruikt in situaties waarin geen volledig bestuur met een vaste coalitie bestaat of waarin een minderheidskabinet afhankelijk is van steun van buiten de regering. Het document legt de voorwaarden, randvoorwaarden en verwachtingen vast waaraan de regering of de steunpartijen gebonden zijn.

In de praktijk dient een voorwaardenakkoord als aanvullende, vaak tijdelijke, regeling naast een mogelijk bredere coalitie- of regeerakkoord. Het kan concrete beleidsprioriteiten vastleggen, budgettaire grenzen, tijdschema’s, hervormingsstappen en evaluatiemomenten. Ook kunnen “rode lijnen” of veto-rechten worden opgenomen, waarmee partijen aangeven welke beleidskeuzes onbespreekbaar blijven. Het doel is transparantie en verantwoording, zodat parlement en publiek inzicht hebben in de verwachtingen die aan de steun zijn verbonden.

Een voorwaardenakkoord kan openbaar worden gemaakt of vertrouwelijk blijven, afhankelijk van de onderhandelingscontext en de betrokken partijen. Het is geen juridisch bindend contract in dezelfde zin als wettelijke pacten, maar is wel politiek bindend en kan bij schending politieke consequenties hebben. Vaak staat het los van een volledige coalitieonderhandeling, hoewel elementen daarvan erin kunnen terugkomen.

Zie ook: coalitieakkoord, gedoogakkoord, vertrouwen en ondersteuning, Nederlandse politiek, parlementaire meerderheidsverhoudingen.