voetgangersstroom

Voetgangersstroom is de beweging van mensen te voet door ruimten zoals straten, gangen en stations. Het vakgebied onderzoekt hoe ruimte en gedragingen de snelheid en doorvoer van mensen beïnvloeden, met als doel betere ontwerp- en veiligheidskeuzes te maken in gebouwen en stedelijke omgevingen.

Belangrijke concepten zijn dichtheid (k, uitgedrukt in personen per vierkante meter), snelheid (v, in meter per seconde) en stroom (q = k · v) per breedte-eenheid. Het fundamentele diagram van voetgangersdynamica laat zien hoe snelheid daalt bij toenemende dichtheid en hoe de stroom piekt bij een middelhoge dichtheid. Bij lage dichtheden bewegen mensen vrij snel; bij middelhoge dichtheden ontstaan knelpunten; bij zeer hoge dichtheden kan stagnatie optreden en veiligheidsrisico’s toenemen.

Factoren en ontwerp: de stroom wordt beïnvloed door ruimtelijke kenmerken zoals breedte en lengte van gangen, bochten, obstakels, knelpunten, zichtlijnen en bewegwijzering. Ook sociaal gedrag, groepsvorming en culturele verschillen spelen een rol in hoe mensen elkaar passeren en ruimte gebruiken. Ontwerpkeuzes die de doorstroming verbeteren, omvatten brede doorgangen, vloeiende routing, duidelijke signage en effectieve verkeerspunten.

Methoden en modellen: onderzoekers gebruiken waarneming, tellingen en video-analyse, evenals sensoren om k, v en q te meten. Modellering omvat onder meer het sociale krachtmodel van Helbing en Molnár (1995) en cellulaire automatisaat- of agent-gebaseerde modellen, die worden ingezet voor simulaties van evacuatie en dagelijkse beweging.

Toepassingen omvatten het ontwerpen van ruimten voor betere doorstroming, evacuatieplanning bij gebouwen en evenementen, en het beoordelen van capaciteit van gangen, kruisingen en stations.