vochtflux

Vochtflux is de nettoverplaatsing van vocht per oppervlakte-eenheid per tijdseenheid. Het begrip wordt toegepast in bouwfysica, bodemkunde, plantenfysiologie en materiaalwetenschap. Vocht kan zich bewegen als waterdamp door open ruimte of als vloeistof door poriën en holtes in materialen. De richting en intensiteit van de flux hangen af van gradients in vochtpotentiaal, vochtconcentratie en vochtinhoud, evenals van de transporteigenschappen van het medium.

Er bestaan twee hoofdmechanismen van vochttransport: diffusie en vloeistofstroming. Diffusieve vochtflux (verplaatsing van waterdamp) volgt bij benadering een Fick-achtige relatie: J_d = -D_eff grad(c_v) of grad(w). Vloeistofstroming treedt op wanneer vocht zich als vloeistof door poriën verplaatst en wordt vaak beschreven met Darcy's wet: J_l = -K grad(h) of q = -K grad(P), waarbij K de hydraulische geleidbaarheid is en h of P het vochtpotentiaal aangeeft (bijv. matric potential of druk). In veel systemen treden diffusie en vloeistoftransport tegelijk op, zodat de totale flux J_tot de som is van de afzonderlijke bijdragen en van eventuele advektie door luchtbeweging.

Belangrijke parameters zijn vochtinhoud, relatieve vochtigheid, vochtpotentiaal en temperatuur. De relatie tussen vocht en flux wordt vaak beschreven met sorptie-curves en afhankelijkheden van porositeit en transportcoëfficiënten, die materiaalafhankelijk zijn en variëren met de vochttoestand. Modellen verdelen doorgaans de totale flux in diffusieve en advektieve componenten en houden soms rekening met vloeistofstroming door capillairen.

Vochtflux speelt een cruciale rol in de bouw (dampdiffusie door wanden en condensatie), in bodemsystemen (wateropname en drainage) en in de plantkunde (transpiratie en wortelwatertransport). Het begrip is centraal bij het ontwerpen van vochtbestendige constructies, bij droog- of natregeling en bij het beoordelen van langere termijn materiaalkwaliteit.