veiligheidsautoriteit

Een veiligheidsautoriteit is een overheidsinstantie die belast is met het bevorderen en handhaven van veiligheid in een bepaald domein of sector. De term is breed en kan verwijzen naar een nationaal, regionaal of lokaal orgaan; in veel gevallen bestaan er gespecialiseerde instellingen voor sectoren zoals transport, bouw, industrie en consumentenveiligheid. Het doel is om risico’s voor burgers, werknemers en de omgeving tijdig te signaleren, te beoordelen en beheersmaatregelen af te dwingen.

Belangrijke taken omvatten het vaststellen van veiligheidsnormen en regelgeving; vergunningverlening en licenties voor activiteiten die veiligheid raken; regelmatige inspecties en toezicht op naleving; handhaving bij overtredingen, zoals sancties of stilleggingen; onderzoek naar incidenten en ongevallen om oorzaken te achterhalen en lessen te trekken; meldings- en rapportageverplichtingen; en voorlichting aan publiek en bedrijven over veilig handelen en bestrijding van risico’s.

Organisatie en governance variëren per land en sector. Een veiligheidsautoriteit kan functioneren als zelfstandig bestuursorgaan, agentschap of onderdeel van een ministerie. Onafhankelijkheid en voldoende middelen worden doorgaans als cruciaal beschouwd om onafhankelijk toezicht te garanderen. Financiering komt vaak uit rijksbudget en/of sectorale heffingen.

Samenwerking is essentieel: veiligheidsautoriteiten werken samen met andere toezichthouders, politie, inspectiediensten en, in Europa, met Europese en nationale sectorale agentschappen. De exacte bevoegdheden en bevoegdheidsgrenzen hangen af van nationale wetgeving en de sectorale regelgeving.