tunneltechniek

Tunneltechniek is het vakgebied dat zich bezighoudt met het ontwerp, de aanleg en het onderhoud van ondergronds liggende ruimten, zoals tunnels voor spoor, wegverkeer, metro, waterhuishouding en utiliteitsnetten. Het combineert civiele techniek, geotechniek, constructie en installatietechniek en vereist afstemming tussen vooronderzoek, ontwerp en uitvoering. Randvoorwaarden zoals geologie, waterbeheer en veiligheid staan centraal.

De belangrijkste bouwmethoden zijn tunnelboormachines (TBM), cut-and-cover en immersietunnels. TBM-technieken bouwen een tunnelbuis in de ondergrond met een voorgeproduceerde ring van betonnen segmenten en een aandrijving. Cut-and-cover omvat open aanleg, gevolgd door bekisting en bekleding. Immersietunnels worden in waterbodems of op land gebouwd en daarna met segmentringen gesloten.

Bij TBM wordt de boorschild onder hoge druk ondersteund en achter de machine worden segmentringen geplaatst en vastgezet. De tunnel krijgt een waterdichte lining van beton of staal, vaak aangevuld met shotcrete en grondkerende elementen. De keuze voor de methode hangt af van bodemcondities, belasting, bereik en verkeersimpact.

Geotechniek en hydrologie bepalen het ontwerp en de uitvoering: bodemsoort, onderdruk, waterdruk en grondwaterstromen beïnvloeden stabiliteit en drainage. Voor waterdichtheid worden afdichtingen, drainage en grout-injectie toegepast. Installaties voor ventilatie, brandbeveiliging en elektra worden in of rond de tunnel geïntegreerd en onderhouden tijdens alle fasen.

Veiligheid en monitoring zijn integraal onderdeel van tunneltechniek. Instrumentatie zoals inclinometes, convergentie-indicatoren en luchtdrukmeters bewaken de stabiliteit en werking. Het werk voldoet aan nationale en internationale normen voor ontwerp, uitvoering en milieu. Toepassingen bevinden zich in rail- en wegverkeer, metro, drinkwater en utiliteiten.