tijdsverandering

Tijdsverandering verwijst naar veranderingen in de manier waarop de tijd wordt vastgesteld en toegepast. Dit kan slaan op het verzetten van klokken als gevolg van zomertijd (zomertijd en wintertijd) en op aanpassingen van de gebruikte tijdzone in een gebied. Wereldwijd ligt de basis van de tijd in Coordinated Universal Time (UTC); lokale tijden worden bepaald door tijdzone-offsets die per regio verschillen.

Historisch gezien ontstond standaardtijd en tijdzones in de 19e en 20e eeuw om handel en spoorvervoer beter te kunnen organiseren. Greenwich Mean Time fungeerde lange tijd als referentiepunt, waarna uiteindelijk UTC als wereldwijde referentie werd aangenomen. Lokale tijden worden vervolgens gedefinieerd door een offset ten opzichte van UTC, met aanpassingen voor zomertijd waar van toepassing.

Zomertijd is een praktijk waarbij klokken in het voorjaar één uur vooruitgaan en in het najaar weer achteruit. In veel Europese landen gebeurt dit jaarlijks, meestal van eind maart tot eind oktober. Het doel is daglicht langer te benutten en mogelijk energiebesparing te realiseren. De effectiviteit van zomertijd is echter onderwerp van debat: onderzoek toont gemengde resultaten wat betreft energiewinst en er bestaan zorgen over gezondheid en veiligheid tijdens de klokwisseling.

Globaal varieert het voorkomen van zomertijd en tijdzone-aanpassingen sterk. Sommige landen kiezen voor permanente standaardtijd of permanente zomertijd, andere blijven jaarlijks schakelen. Voor bestuur en technologie worden tijdzones en klokwijzigingen beheerd met systemen zoals UTC en de IANA-tijdzone-database.