thyroïdstimulerend

Thyroïdstimulerend is een term uit de endocrinologie die verwijst naar factoren die de activiteit van de schildklier stimuleren. In de praktijk beschrijft het meestal processen of middelen die leiden tot een toename van de productie en afgifte van schildklierhormonen (T4 en T3) of tot verhoogde activiteit van de klier.

De belangrijkste endogene stimulator is het thyroïdstimulerend hormoon (TSH), geproduceerd door de hypofyse onder regulatie van het hypothalamische TRH (thyrotropin-releasing hormone). TSH bindt aan receptoren op schildkliercellen en verhoogt de opname van jodium en de synthese van thyroglobuline, wat uiteindelijk leidt tot productie en afgifte van T3 en T4. TRH uit de hypothalamus stimuleert op zijn beurt de afgifte van TSH.

Naast deze natuurlijke regulatie bestaan er farmacologische of klinische toepassingen die het thyroïdstimulerende effect verhogen. Een bekend voorbeeld is recombinant humaan TSH (rhTSH), gebruikt bij patiënten met schildklierkanker of goiter om de opname van radioactief jodium te stimuleren voor diagnostische beeldvorming of behandeling, zonder dat de patiënt een tijdelijke hypothyroïdis toestand hoeft door te maken.

In diagnostische contexten kan men ook TSH-stimulatie tests inzetten om de werking van de as hypothalamus-hypofyse-thyroïd te beoordelen. Een afwijkende respons kan wijzen op stoornissen in regulatie of werking van de schildklier.

Het begrip 'thyroïdstimulerend' verwijst dus naar processen of middelen die de schildklieractiviteit verhogen, hetzij via de natuurlijke regulatie van TSH, hetzij via medische toepassingen die die stimulatie nabootsen of benutten.