tegenpositie

Een tegenpositie is in de Nederlandse taal het standpunt dat tegen een andere positie of stelling wordt ingenomen in een discussie, debat, beleidsanalyse of juridisch proces. Het vormt de tegenhanger van de oorspronkelijke stelling en dient als basis voor tegenargumenten en alternatieve opties.

Toepassingsgebieden zijn onder meer politiek en openbaar bestuur, where beleid en wetten worden besproken; in bedrijfs- en projectmanagement bij onderhandelingen en risk assessments; en in academische of juridische analyses waar verschillende interpretaties of oplossingen tegenover elkaar staan. In deze context helpt het begrip tegenpositie bij het evalueren van opties, het doorgronden van aannames en het verkennen van consequenties van verschillende keuzes.

In argumentatieve situaties levert een tegenpositie vaak aanleiding voor verdere uitwerking en debat. De tegenpositie kan een expliciete alternative voorstellen of een afwijzing van de voorgestelde stelling betekenen. Vervolgens worden vaak tegenargumenten geformuleerd om de tegenpositie te onderbouwen of te weerleggen, wat bijdraagt aan een grondig debat en tot weloverwogen besluitvorming kan leiden.

Verschil met tegenargument: de tegenpositie verwijst naar het standpunt zelf, terwijl tegenargumenten de redenen en bewijzen zijn die dit standpunt bestrijden of nuanceren. Het proces van het hanteren van een tegenpositie en het disputeren ervan is een kernonderdeel van debat en beleidsanalyse.