smeermiddelviscositeit

Smeermiddelviscositeit is de eigenschap van een smeermiddel die aangeeft hoe stroperig het is en hoe snel het stroomt bij een bepaalde temperatuur. Viscositeit bepaalt hoe gemakkelijk een smeermiddel onder schuifbelasting deformeert en hervocht, en is essentieel voor de opbouw van een smeerfilm tussen bewegende oppervlakken. Er worden twee vormen onderscheiden: dynamische viscositeit (η) uitgedrukt in Pascalseconden (Pa·s) en kinematische viscositeit (ν) uitgedrukt in vierkante meter per seconde (m^2/s). De kinematische viscositeit kan ook worden uitgedrukt in centistokes (cSt). De relatie tussen η en ν is ν = η/ρ, waarbij ρ de vloeistofdichtheid is.

In de praktijk wordt viscositeit vaak gespecificeerd met visco indexen en meetnormen. ISO-viscositeitsgraden (ISO VG) geven de viscositeit aan bij 40°C, bijvoorbeeld ISO VG 22, 46 of 150. Voor motoroliën worden ook SAE-klassificaties gebruikt, zoals 5W-30 of 10W-40, die de temperatuurafhankelijkheid van de viscositeit aangeven. De viscositeit van smeermiddelen is temperatuurafhankelijk: ze wordt doorgaans lager bij hogere temperatuur en hoger bij koude start. De viscositeitsindex (VI) geeft aan hoe konstant de viscositeit blijft over een temperatuurspectrum; een hogere VI betekent minder verandering met temperatuur.

Smeermiddelviscositeit beïnvloedt filmvorming, draaglast, wrijving en energie-efficiëntie. Te lage viscositeit kan leiden tot onvoldoende smeerfilm en metaal-op-metaal contact; te hoge viscositeit kan de pompbelasting en het verbruik verhogen. Meetmethoden omvatten rotatie- en capillairviscometers; sommige smeermiddelen vertonen niet-Newtoniaanse eigenschappen waarbij viscositeit afhangt van de schuifsnelheid. Bij ontwerp en onderhoud is de juiste viscositeit cruciaal voor betrouwbaarheid en prestaties van systemen zoals motoren, turbines, cascos en hydraulische pompen.