sentimentaliteit

Sentimentaliteit is een houding of stijl waarin emoties, tederheid en medeleven centraal staan. In bredere zin verwijst de term naar een neiging om gevoelens sterk te benadrukken, soms ten koste van objectieve rede of realiteitszin. De term kan zowel positief worden gebruikt, bijvoorbeeld om empathie en menselijkheid te benoemen, als negatief, wanneer gevoelens als kunstmatig of manipulatief worden beschouwd.

Etymologie en geschiedenis: het woord komt uit het Frans sentimentalité en is via het Nederlands in gebruik genomen. In de literaire en culturele tradities van de achttiende en negentiende eeuw werd sentimentaliteit vaak gekoppeld aan sentimentale romans en melodrama, waarin de nadruk ligt op affectie, heimelijke wensen en morele goede bedoelingen.

Kenmerken: typische kenmerken zijn een nadruk op persoonlijke gevoelens, romantisering van alledaagse situaties, pathos en een neiging tot idealisering van andere personen. In kunst en media kan sentimentaliteit leiden tot een gevoel van nostalgie of een verhalende emotionaliteit die sterk gestuurd wordt door clichés of voorspelbare emotionele wendingen.

Gebruik en evaluatie: sentimentaliteit kan helpen bij het tonen van zorg en compassie, maar roept ook kritiek op vanwege mogelijk oppervlakkig of misleidend effect. Kritiek richt zich vaak op het gebrek aan nuance of realisme en op het manipuleren van het publiek door pathos.

Zie ook: sentimentalisme, melodrama, pathos, emotionele esthetiek.