przestoje

Przestoje (przestój) to okresy przerwy w pracy maszyn, linii produkcyjnej lub całego zakładu, w których nie realizowana jest produkcja. Mogą dotyczyć różnych branż, od przemysłu wytwórczego po usługi, i obejmować zarówno krótkie, jak i długotrwałe przerwy w działalności.

Przestoje dzielą się na planowane i nieplanowane. Przestój planowany obejmuje działania takie jak konserwacja, kalibracja, wymiana narzędzi, ustawienia procesu czy przeglądy okresowe. Przestój nieplanowany wynika z awarii maszyn, problemów z dostawą energii, braku materiałów lub błędów w organizacji pracy i harmonogramowaniu z wykorzystaniem zasobów.

Przyczyny przestojów to m.in. awarie mechaniczne i elektroniczne, zużycie komponentów, błędy w sterowaniu, przerwy w dopływie energii, problemy z jakością materiałów, a także nieefektywne planowanie i logistyka. Skutki przestojów obejmują utratę mocy produkcyjnej, opóźnienia w realizacji zamówień, wzrost kosztów utrzymania ruchu oraz obniżenie konkurencyjności.

Wskaźniki i zarządzanie. Przestój mierzy się czasem, w którym produkcja jest wstrzymana. Kluczowe miary to MTTR (średni czas naprawy), MTBF (średni czas między awariami) oraz dostępność maszyn A = MTBF / (MTBF + MTTR). Zarządzanie przestojami obejmuje działania utrzymania ruchu (TPM – całkowita konserwacja produktywna) oraz techniki skracania czasów zmian (SMED – Szybka wymiana ustawień) i praktyki Lean. Celem jest minimalizowanie przestojów, poprawa niezawodności i stabilności procesów.