zarzdzanie

Zarządzanie, w polskim kontekście często zapisywane bez znaków diakrytycznych jako zarzadzanie, to proces koordynowania ludzi i zasobów w celu osiągnięcia wyznaczonych celów organizacyjnych przy optymalnym wykorzystaniu ograniczonych zasobów. Działanie to obejmuje podejmowanie decyzji, planowanie, organizowanie, kierowanie i kontrolę, a także zarządzanie personelem, finansami i procesami. W praktyce występuje w różnych kontekstach — od przedsiębiorstw po sektor publiczny i organizacje non-profit.

Podstawowe funkcje zarządzania to planowanie, organizowanie, kierowanie i kontrola. Planowanie obejmuje ustalanie celów i strategii; organizowanie dotyczy alokacji zasobów i ustalania struktury. Kierowanie skupia się na motywacji, komunikacji i prowadzeniu zespołów; kontrola polega na monitorowaniu wyników i korygowaniu odchyleń. W praktyce często wyróżnia się także takie funkcje jak rekrutacja, rozwój pracowników, motywowanie i budżetowanie.

Różne szkoły myślenia o zarządzaniu podkreślają różne aspekty: klasyczna szkoła (Taylora, Fayola), szkoła behawioralna (motywacja i relacje międzyludzkie), podejście systemowe oraz teoria sytuacyjna (dostosowanie metod do kontekstu). Z czasem zwrócono uwagę na dziedziny takie jak zarządzanie projektami, jakością, zmianą i etyką organizacyjną.

Zarządzanie stanowi podstawową dyscyplinę nauk społecznych i praktykę w organizacjach. Obejmuje metody analityczne, narzędzia decyzyjne, zarządzanie ryzykiem i metryki wydajności. Wspierane jest przez technologie informacyjne, systemy ERP i analitykę danych. W zależności od kontekstu, zarządzanie może mieć charakter operacyjny, taktyczny lub strategiczny.