prijsrigiditeit

Prijsrigiditeit, ook wel nominale prijsstijfheid, is het verschijnsel dat prijzen van goederen en diensten in de korte termijn traag reageren op veranderingen in vraag en aanbod. Hierdoor kunnen macro-economische schokken leiden tot veranderingen in productie en werkgelegenheid zonder dat prijzen onmiddellijk meebewegen met de onderliggende fundamenten.

De oorzaken zijn onder meer de kosten van prijsaanpassing (menu costs), vaste prijsafspraken en contracten, informatiefricties en coördinatieproblemen tussen kopers en verkopers, en prijsstellingspraktijken zoals gespreide prijswijzigingen (Calvo-prijstelling) waarbij slechts een fractie van prijzen tegelijk wordt aangepast. Daarnaast dragen digitale markten soms wel een snellere aanpassing, maar prijsveranderingen verlopen vaak langzaam door campagnes en etiketteringsvereisten.

In veel macro-economische modellen wordt prijsrigiditeit gemodelleerd via Calvo-prijstelling: op elk ogenblik past een fractie van de prijzen zich aan terwijl de rest stilstaat. Dit mechanisme maakt dat monetair beleid in de korte termijn invloed kan hebben op economische activiteit en inflatie, en verklaart waarom prijsniveaus niet onmiddellijk naar schokken verschuiven. Op lange termijn bewegen prijzen wel mee naar fundamentele veranderingen.

Meting en variatie: prijspasingssnelheid en de duur van vastgestelde prijzen geven indicaties van de mate van rigiditeit. Empirisch bewijs toont aanzienlijke variatie tussen sectoren en landen. Beleid kan rekening houden met prijsrigiditeit bij het vormgeven van monetair en fiscaal beleid en bij regulering van prijszetting.