pozaformalna

Pozaformalna to przymiotnik w języku polskim oznaczający nieformalny, niezwiązany z obowiązującymi formalnościami lub obowiązkami. Słowo powstało z przedrostka poza- w połączeniu z formą formalną, co dosłownie przekłada się na „poza formalnością”. Używany jest w różnych kontekstach, aby opisać detale, które wyłamują się z formalnych zasad, procedur lub ubioru.

Najczęściej występuje w zestawieniach dotyczących edukacji, stylu, komunikacji i różnego rodzaju działań społecznych. Edukacja pozaformalna odnosi się do zajęć edukacyjnych i doświadczeń realizowanych poza systemem szkolnym, takich jak warsztaty, kursy dla dorosłych, praktyki zawodowe, wolontariat czy projekty społeczne. Ubranie pozaformalna lub styl pozaformalny opisuje swobodny, codzienny sposób ubierania się, który nie spełnia wymogów formalnych dress code’ów. Komunikacja pozaformalna wskazuje na swobodny, bezsztywne formy porozumiewania się, często w nieformalnych kontekstach codziennego życia. W kulturze i organizacjach pojęcie to bywa używane, by odróżnić praktyki i praktyki od formalnych procedur.

W porównaniu z nieformalnym (nieformalny) pojęcie pozaformalna zwykle podkreśla odchylenie od formalnych norm w większym, systemowym sensie – na przykład w edukacji pozaformalnej, gdzie działania są uznawane za uzupełnienie formalnego kształcenia. W praktyce termin ten bywa elastyczny i zależy od kontekstu, co oznacza, że jego znaczenie może się nieznacznie różnić w różnych dziedzinach.