overlevingscurves

Overlevingscurves, ook wel survival curves genoemd, zijn grafische voorstellingen van de kans dat een individu op een bepaald tijdstip nog in leven is of dat een vooraf gedefinieerde gebeurtenis nog niet is opgetreden. Ze worden veel gebruikt in de biomedische statistiek, epidemiologie en de betrouwbaarheidstheorie om tijd-tot-gebeurtenis-data weer te geven, waarbij sommige waarnemingen gecensureerd kunnen zijn (het einde van de studie of verlies van volgtijd).

De meest gebruikte methode is de Kaplan-Meier-estimator. Deze levert een stapvormige curve die omlaaggaat bij elke gebeurtenis en markeringen toont voor gecensureerde waarnemingen. Een alternatief is de levens-tabel- (actuariële) methode, die tijd in intervallen verdeelt en overlevingskansen per interval berekent. Belangrijke kenmerken zijn onder andere de y-as die de overlevingskans weergeeft en de x-as met de tijdsduur. Mediane overleving (het tijdstip waarbij de kans op overleving 50% is) wordt vaak uit de curve afgeleid.

Toepassingen omvatten evaluatie van behandelingen in klinische trials, prognostische geschiktheid van diagnostische testen en het vergelijken van groepen via statistische tests zoals de log-rank test. Beperkingen zijn onder meer veronderstellingen over niet-informatieve censurering, mogelijke verstoorders door confounding en de aanwezigheid van meerdere oorzaken van censurering (competing risks). Bij complexe analyses kunnen Cox-regressie en andere modellen aanvullende inzichten bieden over de relatie tussen covariabelen en overleving.