oogbewegingsspieren

De oogbewegingsspieren, ook wel de extraoculaire spieren genoemd, vormen zes spieren die de bewegingen van het oog sturen: rectus superior, rectus inferior, rectus medialis, rectus lateralis, obliquus superior en obliquus inferior. De rechte spieren ontspringen aan het annulus tendineus van Zinn in de achterste oogkas en hechten aan de sclera van het oog. De obliquus superior loopt via een trochlea (een fibrocartilagineuze pully) en verandert zo de hoedanigheid van de beweging; de obliquus inferior hecht eveneens aan de sclera. Een andere spier die de oogfunctie beïnvloedt, is de levator palpebrae superioris, die het bovenste ooglid optilt, maar deze wordt doorgaans niet als een extraoculaire spier beschouwd.

Innervatie: de nervus oculomotorius (CN III) innerveert rectus medialis, rectus superior, rectus inferior en obliquus inferior; de nervus trochlearis (CN IV) innerveert obliquus superior; de nervus abducens (CN VI) innerveert rectus lateralis. De zenuwen werken samen waardoor de coördinatie van horizontale, verticale en torsieve bewegingen mogelijk is.

Functie: elke spier levert specifieke bewegingen. Rectus medialis adducteert het oog (naar de neus toe); rectus lateralis abducteert (van de neus weg). Rectus superior tilt het oog omhoog; rectus inferior laat het oog zakken. Obliquus superior draait het oog (intortie) en verlaagt bij adductie; obliquus inferior draait ook (extortie) en tilt het oog op bij adductie. De spieren werken in antagonistische paren en worden centraal gecontroleerd door de hersenstam en hersenschors voor gevorderde oogbewegingen.

Clinisch: storingen in de zenuwen of spieren kunnen leiden tot afwijkende oogbewegingen, diplopie en strabismus, soms gepaard met ptosis afhankelijk van de betrokken zenuw.