ondeugend

Ondeugend is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat gedrag beschrijft dat speels en soms ongehoorzaam of niet keurig is. Het wordt vooral gebruikt voor kinderen en huisdieren, maar kan ook bij volwassenen in een speelse context voorkomen. De lading is doorgaans mild: het duidt op schijnbare ondeugendheid of speelsheid zonder kwade intentie.

Etymologie: Het woord is samengesteld uit on- (ontkenning) en deugend, afgeleid van de deugd (goed gedrag). Letterlijk betekent het dus “niet deugdzaam”. In gebruik legt het de nadruk op grensoverschrijding in een speelse zin, eerder dan op ernstig wangedrag.

Gebruik en voorbeelden: "Het kind is vandaag behoorlijk ondeugend." "Ze gaf me een ondeugende glimlach." "Het is een ondeugende streek." Het zelfstandig naamwoord is ondeugendheid (of in combinatie met gedrag: ondeugend gedrag).

Nuances en verwante begrippen: Ondeugend is milder dan stout of ongehoorzaam en wordt vaak als charmant of speels beschouwd, afhankelijk van de context. Voorts betekent "ondeugdelijk" niet goed of betrouwbaar; bijvoorbeeld een ondeugelijk voertuig is defect of onveilig.

Zie ook: deugd, ondeugd, stout, ongehoorzaam, ondeugdelijk.