oligodendrocytowe

Oligodendrocyty to glialne komórki centralnego układu nerwowego odpowiedzialne za tworzenie osłonek mielinowych wokół aksonów w mózgu i rdzeniu kręgowym. Osłonki mielinowe utworzone przez oligodendrocyty zwiększają szybkość przewodzenia impulsów nerwowych dzięki przewodnictwu skokowemu. Jeden oligodendrocyt może mielinizować fragmenty kilku włókien nerwowych, w przeciwieństwie do komórek Schwanna w układzie obwodowym, które mielinizują pojedyncze odcinki.

Pochodzenie oligodendrocytów wiąże się z komórkami progenitorowymi oligodendroglialnymi (OPCs) wywodzącymi się z rozwoju mózgu; różnicują w dojrzałe oligodendrocyty pod wpływem sygnałów rozwojowych i ekspresji czynników transkrypcyjnych takich jak Olig2 i Sox10. W dorosłym mózgu OPCs utrzymują odrośki, co umożliwia utrzymanie i regenerację osłon mielinowych.

Funkcje oligodendrocytów obejmują nie tylko mielinizację, lecz także wsparcie metaboliczne dla aksonów, w tym dostarczanie substratów energetycznych i sygnałów troficznych.

Rozwój mielinizacji zaczyna się w okresie okołonarodzeniowym i nasila w pierwszych dwóch dekadach życia, z kontynuacją w ograniczonym zakresie w dorosłości.

Choroby dotyczące oligodendrocytów obejmują demielinizacje, takie jak stwardnienie rozsiane (SM) oraz różne leukodystrofie. Utrata mieliny prowadzi do zaburzeń przewodnictwa i objawów neurologicznych. Diagnostyka opiera się na badaniach obrazowych MRI oraz analizie płynu mózgowo-rdzeniowego; w SM często wykrywane są oligoklonalne banda. Leczenie obejmuje terapie immunomodulacyjne, leczenie objawowe i rehabilitację.