oliesanalyse

Oliesanalyse is een verzamelnaam voor laboratoriumtesten op gebruikte of verse olie met als doel de conditie van het smeermiddel en de in de machine aanwezige slijtage- en contaminatie-indicatoren te beoordelen. Het wordt toegepast in onderhouds- en condition-based maintenanceprogramma's om vroegtijdig afwijkingen te signaleren en olie- en onderhoudsintervallen te optimaliseren.

Tijdens oliesanalyse worden onder meer metalen van slijtage (bijv. ijzer, koper, nikkel, vanadium, aluminium, kobalt, metaal), verontreinigingen zoals water, brandstof en vaste deeltjes, en eigenschappen van de olie gemeten. Veelvoorkomende analyses zijn ICP-OES of ICP-MS voor metallische elementen; FTIR-spectroscopie voor degradatie- en oxidatieniveaus; viscositeitsmetingen; koud- en warm-viscositeit; TAN en TBN; watergehalte met Karl Fischer; en insluiving/ontmenging met filtratie of centrifugatie.

Het afnameproces omvat representatieve steekproeven uit het oliessysteem, zorgvuldige labeling en opslag volgens de richtlijnen. De interpretatie berust op trendanalyse ten opzichte van eerdere monsters of fabrikantspecificaties, en op correlatie met bedrijfsomstandigheden en onderhoudsgeschiedenis. De resultaten helpen bij beslissingen over olietypen en -verversing, filter- en pomponderhoud, en vervanging van onderdelen.

Toepassingsgebieden omvatten motoren en hydraulische systemen in de automotive industrie, mariene en industriële toepassingen, en turbine- en generatorinstallaties. Voordelen zijn onder meer detectie van vroege slijtage, verlenging van olie- en onderhoudsintervallen, minder onverwachte uitval en lagere onderhoudskosten. Beperkingen zijn onder meer dat een positief signaal contextafhankelijk is, monsters slechts een momentopname weergeven en oliechemie en operationele omstandigheden de interpretatie beïnvloeden; soms is aanvullende diagnostiek nodig.