niedokrwienie

Niedokrwienie, znane także jako ischemia, to stan charakteryzujący się niedostatecznym dopływem krwi do tkanek, co ogranicza dostarczanie tlenu i substancji odżywczych oraz zaburza funkcję komórek. Może być regionalne lub globalne.

Najczęściej wynika z ograniczenia perfuzji spowodowanego zwężeniem naczyń (miażdżyca), zakrzepem, zatorami, skurczem naczyń lub ciężkim wstrząsem. Mechanizm obejmuje niedotlenienie komórek i zaburzenia funkcji błon, co prowadzi do zaburzeń jonowych, kwasicy i uszkodzenia tkanek, a w przypadku utrzymania – do martwicy.

Objawy zależą od miejsca niedokrwienia. Niedokrwienie serca objawia się zwykle bólem w klatce piersiowej i dusznością; mózg – nagłymi zaburzeniami mowy, niedowładem lub niedowzrocznością; jelit – silnym bólem brzucha w ostrym niedokrwieniu; kończyny – bólami, zimnymi, blade i osłabionymi kończynami. Czas wykonania leczenia ma kluczowe znaczenie.

Diagnostyka opiera się na ocenie klinicznej, elektrokardiogramie, markerach sercowych (troponiny) i obrazowaniu. Stosuje się ultrasonografię dopplerowską, tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny, a także angiografię w celu oceny przepływu i naczyniowej przyczyny.

Leczenie ma na celu szybkie przywrócenie perfuzji i ograniczenie uszkodzeń. W niedokrwieniu serca stosuje się leczenie przeciwpłytkowe, antykoagulanty, leki naczyniorozszerzające, a w odpowiednich przypadkach trombolizę lub revascularizację przez PCI. W mózgu – trombolizę i/lub mechaniczne usunięcie ogniska. Profilaktyka obejmuje modyfikację czynników ryzyka, kontrolę ciśnienia, lipidów, cukru i stylu życia.