nestbouw

Nestbouw is het proces waarbij dieren materialen verzamelen en rangschikken om een nest te bouwen. Nesten dienen meestal als broedplaats en beschutting tegen weersinvloeden en predatoren, en kunnen ook dienen als opslag voor voedsel of als slaapplaats.

Bij vogels bestaan nesten uit takjes, bladeren, modder en soms spinnenwebben; sommige nesten hangen aan takken (cup nests), andere zijn bolvormig (domed nests) of vormen platforms. Veel vogels nestelen in holtes, bijvoorbeeld in boomholtes of nestkasten. Insecten zoals bijen en wespen bouwen nesten van was of van papierachtig materiaal; termieten bouwen uitgebreide modder- of klei-nesten; sociale insecten bouwen vaak complexe koloniale neststructuren. Zoogdieren bouwen ook nesten of beschuttingen van gras en bladeren, zoals bevers die dammen en lodges bouwen van hout en modder; sommige knaagdieren gebruiken stro voor nestmateriaal.

Nestarchitectuur is vaak een adaptieve reactie op klimaat, predatie en beschikbaar materiaal. Bij vogels variëren nesttypes van cupvormig tot platform- en bolvormig; bij holen is isolatie vaak belangrijk. Nestbouwgedrag is meestal het resultaat van erfelijke predisposities en leerervaring; bij sociale insecten is het bouwen vaak collectief en geregeld door chemische signalen.

Ecologisch gezien is nestbouw van belang omdat nestkwaliteit en -locatie invloed hebben op het succes van nakomelingen. Veranderingen in leefomgeving, klimaat en predatie beïnvloeden nestkeuze en bouwgedrag. Bestudering van nestbouw levert inzichten op in ethologie, evolutie en ecologie.