nerka

Nerka jest parzystym narządem układu moczowego, odpowiedzialnym za filtrację krwi, wytwarzanie moczu oraz utrzymanie homeostazy organizmu. U dorosłych nerki ważą przeciętnie 120–200 g każda i leżą w tylnej części jamy brzusznej, zaotrzewnowo, po obu stronach kręgosłupa; prawa nerka często znajduje się niżej niż lewa.

Budowa nerki obejmuje zewnętrzną torebkę włóknistą, warstwę kory nerkowej oraz rdzeń nerkowy. W nerce znajdują się miliony nefronów, z których każdy zawiera kłębuszek nerkowy otoczony torebką Bowmana oraz system kanalików: cewkę proksymalną, pętlę Henlego, cewkę dystalną i cewki zbiorcze. Miedniczka nerkowa gromadzi mocz, który spływa następnie do kielichów nerkowych i dalej do moczowodu.

Funkcje nerki obejmują filtrację krwi w kłębuszkach, powstawanie moczu oraz regulację objętości i składu płynów ustrojowych, równowagi kwasowo‑zasadowej i stężenia elektrolitów. Nerki wydzielają reninę, co wpływa na ciśnienie krwi, produkują erytropoetynę, stymulującą krwiotworzenie, oraz aktywują witaminę D do kalcytriolu.

Choroby i diagnostyka: do często występujących problemów należą przewlekła niewydolność nerek, ostre uszkodzenie nerek, kamienie nerkowe, zakażenia (np. odmiedniczkowe zapalenie nerek) oraz torbiele czy guzy. Diagnostyka obejmuje ocenę GFR (filtracji kłębuszkowej), poziomy kreatyniny i mocznika, a także badania obrazowe, takie jak ultrasonografia lub tomografia. Leczenie zależy od stanu; w zaawansowanych przypadkach stosuje się dializę lub przeszczep nerki. Nerki współdziałają z układem moczowym, by utrzymać homeostazę organizmu i eliminować produkty przemiany materii.