nefronów

Nefrony to podstawowe jednostki funkcjonalne nerek, odpowiedzialne za filtrację krwi i powstawanie moczu. Szacuje się, że jedna nerka zawiera około 1–1,5 miliona nefronów.

Wyróżnia się dwa główne typy: korowe (około 85%) i przyrdzeniowe (około 15%). Korowe leżą głównie w korze nerki, przyrdzeniowe mają dłuższe pętle Henlego, co sprzyja koncentracji moczu.

Budowa: każdy nefron składa się z ciałka nerkowego (kłębuszka nerkowego i torebki Bowmana) oraz zespołu kanalików: kanalik proksymalny, pętla Henlego, kanalik dystalny i przewód zbiorczy. Krew dopływa do kłębuszka przez tętniczkę doprowadzającą i odprowadzana jest przez tętniczkę odprowadzającą. Wokół kanalików zaopatrują je naczynia włosowate perytybularne, a w przyrdzeniowych również naczynia vasa recta.

Podstawową funkcją nefronów jest tworzenie przesączu w kłębuszku, z którego w kanalikach zachodzi resorpcja zwrotna i sekrecja, prowadząc do powstania końcowego moczu. Bariera filtracyjna składa się z fenestrowanego śródbłonka kłębuszka, błony podstawnej i podocytów z szczelinami filtracyjnymi.

Regulacja i rola: GFR odbywa się poprzez autoregulację naczyń, tubuloglomeralną sprzężoną zwrotną (macula densa) oraz układ renina-angiotensyna. Nefrony odgrywają także rolę endokrynną, wydzielając erytropoetynę i aktywując witaminę D do kalcytriolu, co wspomaga produkcję czerwonych krwinek i utrzymanie gospodarki wapniowej.

Choroby: utrata nefronów prowadzi do przewlekłej choroby nerek; inne stany obejmują nefropatię cukrzycową i ostre uszkodzenie nerek.