nadtlenku

Nadtlenek to termin chemiczny odnoszący się do związków zawierających wiązanie O–O, zwanego wiązaniem nadtlenkowym. W polskiej chemii pojęcie to obejmuje zarówno związki nieorganiczne, jak i organiczne, w których tlen występuje w stopniu nadtlenkowym. Najbardziej znanym przykładem nadtlenku jest nadtlenek wodoru (H2O2). Inne typowe nadtlenki nieorganiczne to nadtlenek sodu (Na2O2), nadtlenek wapnia (CaO2) i nadtlenek baru (BaO2). W nadtlenkach organicznych wiązanie O–O występuje w cząstkach R–O–O–R’.

Właściwości chemiczne: nadtlenki zawierają słabe wiązanie O–O i wykazują silne właściwości utleniające. Mogą być stałe lub w formie roztworów; rozkładają się uwalniając tlen, często z wydzieleniem ciepła. Nadtlenek wodoru jest powszechnie dostępny w roztworach o zróżnicowanych stężeniach, od ok. 3% w domowych preparatach po wyższe stężenia w laboratoriach.

Zastosowania: nadtlenek wodoru używany jest jako środek dezynfekcyjny, utleniający i wybielacz. Nadtlenki nieorganiczne znajdują zastosowanie jako źródła tlenu w przemyśle ceramicznym, chemicznym i rolniczym, a także jako inicjatory polimeryzacji w chemii organicznej.

Bezpieczeństwo: nadtlenki bywają silnymi utleniaczami i mogą być wybuchowe lub wywoływać gwałtowne reakcje, zwłaszcza w wysokich stężeniach i w kontakcie z materiałami redukującymi lub organicznymi. Przechowywanie wymaga ostrożności, ochrony przed światłem i ciepłem, oraz odpowiednich pojemników.

Etymologia: nazwa „nadtlenek” wywodzi się z polskiego “nad” i “tlenek” i odnosi do obecności wiązania O–O w tych związkach. Zobacz także: nadtlenek wodoru, nadtlenki organiczne.