kostenindelingen

Kostenindelingen zijn systemen om kosten te ordenen en te analyseren, zodat inzicht ontstaat in de drijvers achter de uitgaven en hoe kosten aan producten, projecten of afdelingen kunnen worden toegewezen. Ze vormen een basis voor kostprijsberekening, budgeting en besluitvorming binnen een organisatie.

Een veelvoorkomende indeling is de functionele indeling, waarbij kosten worden gegroepeerd naar functie binnen de organisatie, bijvoorbeeld productie, inkoop, logistiek, verkoop, administratie en onderzoek en ontwikkeling. Deze indeling helpt bij het bepalen van kosten per activiteit en bij de berekening van de kostprijs per product of dienst.

Daarnaast is er de kostendragers-indeling, waarbij kosten worden toegewezen aan draagobjecten zoals een product, een project, een klant of een afdeling. De kosten worden vervolgens verdeeld over de kostendragers op basis van verbruiksgegevens of activiteitenpatronen, zodat inzichtelijk wordt welke dragers kosten veroorzaken.

Tot de kostensoorten-indeling horen de aard van de kosten: directe kosten (direct toerekenbaar aan een product of dienst) en indirecte kosten (overhead die via kostenplaatsen of allocatiemethoden wordt verdeeld). Verder onderscheidt men variabele kosten (meevarend met het volume) en vaste kosten (onafhankelijk van korte termijn volume). Soms worden ook semi-variabele kosten en stapkosten onderscheiden, als aanvullende categorieën.

Toepassingsgebieden van kostenindelingen omvatten kostprijsberekening, begroting, kostencontrole, tariefstelling en besluitvorming over productie- of inkoopkeuzes. Door verschillende indelingen te combineren, kunnen organisaties kosten beter verklaren, voorspellen en beheren.