kodominacji

Kodominacja to sposób dziedziczenia, w którym w heterozygotycznym organizmie oba allele warunkują fenotyp i są w pełni widoczne. W odróżnieniu od dominacji i recesji żaden z alleli nie dominuje nad drugim, a obie formy genów mogą być aktywne jednocześnie.

Mechanizm polega na tym, że obie wersje genu (allele) są aktywne i produkują cechy lub produkty biologiczne, które nie ulegają zneutralizowaniu przez drugi allel. W praktyce prowadzi to do fenotypu, w którym dwie cechy są obserwowane jednocześnie, często na tym samym organie lub tkance.

Najbardziej znane przykłady to grupa krwi ABO: allele IA i IB są kodominujące, więc osoby z genotypem IAIB mają fenotyp AB, z obecnością antygenów A i B na powierzchni czerwonych krwinek. Inny przykład to układ krwi MN, gdzie allele M i N również wykazują kodominację i heterozygota MN ma fenotyp M i N jednocześnie. W hodowli zwierząt klasycznym przykładem kodominacji jest roan u bydła — heterozygota posiada mieszaną sierść, wynik interakcji alleli odpowiadających za czerwony i biały kolor.

Kodominacja różni się od niepełnej dominacji, w której heterozygota wykazuje cechę pośrednią, będącą mieszanką obu alleli, a nie ich jednoczesną obecnością. Ma ona znaczenie w diagnostyce genetycznej i biologii rozwoju, gdzie pełne wyrażanie obu alleli bywa kluczowe dla fenotypu.

W populacjach ludziach i zwierzętach kodominacja wpływa na zróżnicowanie fenotypów i może mieć praktyczne konsekwencje medyczne oraz hodowlane.