klimaatbewaking

Klimaatbewaking is het systematisch meten, registreren en analyseren van veranderingen in het klimaatsysteem. Het doel is trends, variabiliteit en extremen te volgen en te interpreteren, zodat beleid en klimaatdiensten beter geïnformeerd worden. Het omvat waarnemingen van temperatuur, neerslag, vochtigheid en basale parameters, evenals veranderingen in de straalbalans, broeikasgasconcentraties, zeespiegel, oceaanwarmte en ijsbedekking. Instrumenten zijn weerstations, schepen en boeien, radars en satellieten; gegevens uit historische en actuele waarnemingen worden gecombineerd met modellen en scenario-analyses.

Internationale kaders geven richting. Global Climate Observing System (GCOS) en de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) coördineren mondiale netwerken; het IPCC baseert zijn beoordelingen op observaties. In Europa levert Copernicus Climate Change Service klimaatdata en -diensten; in Nederland coördineert het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) nationale klimaatmonitoring en -rapportages. De resultaten ondersteunen beleid, risicobeoordeling en adaptatiestrategieën.

Toepassingen en uitdagingen. Klimaatbewaking levert input voor klimaatbeleid, waterbeheer en infrastructuurplanning, en waarschuwingsdiensten voor extremen. Uitdagingen zijn ontbrekende of gebrekkige data, inhomogeniteiten tussen datasets, biases, onzekerheden in lange termijntrends en de noodzaak van open data en interoperabele standaarden. Voortdurende investeringen in observatie-infrastructuur, datakwaliteit en internationale samenwerking zijn cruciaal om de betrouwbaarheid en bruikbaarheid van klimaatbewaking te verbeteren.