herhaalbaar

Herhaalbaar is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat aangeeft dat iets herhaald kan worden en bij herhaling vergelijkbare resultaten oplevert. De bijbehorende zelfstandig naamwoord is herhaalbaarheid. In wetenschappelijke en technische contexten wordt de term gebruikt om de betrouwbaarheid van metingen, experimenten of processen aan te geven wanneer dezelfde proef onder dezelfde omstandigheden wordt herhaald.

In metrologie en onderzoek wordt vaak onderscheid gemaakt tussen herhaalbaarheid en reproduceerbaarheid. Herhaalbaarheid (repeatability) verwijst naar de nabijheid van overeenkomsten tussen opeenvolgende metingen die onder dezelfde omstandigheden zijn uitgevoerd door dezelfde operator met hetzelfde instrument over een korte tijd. Reproduceerbaarheid (reproducibility) verwijst naar de mate waarin resultaten onder verschillende omstandigheden kunnen worden nagemaakt, bijvoorbeeld door andere operators, met andere apparatuur of op een andere locatie.

Toepassingen van het concept zijn onder meer kwaliteitscontrole in productie, wetenschappelijke experimentele ontwerpen, softwaretesten en data-analyse. Een duidelijke beoordeling van de herhaalbaarheid draagt bij aan de interpretatie van resultaten, bevordert transparantie en vergroot het vertrouwen in studies en besluitvorming. Het begrip is daarmee een kernbegrip in zowel praktische kwaliteitszorg als in wetenschappelijke reproduceerbaarheid.