grensgeschillen

Grensgeschillen zijn conflicten tussen staten of andere actoren over de locatie en het bereik van een grens, bijvoorbeeld land-, maritieme- of riviergrenzen, en de bijbehorende bevoegdheden en bronnen. Ze kunnen betrekking hebben op de bevestiging van grenslijnen in verdragen, de markering op het terrein en de administratieve toewijzing van bevoegdheden. Vaak worden drie fasen onderscheiden: delimitation (vaststelling van een grenslijn in verdragen), demarcation (plaatsing van fysieke markeringen) en beheer of toezicht door de partijen.

Oorzaken zijn onder meer historische claims en het koloniale erfgoed, verdeling van natuurlijke hulpbronnen zoals water, olie of gas, demografische of etnische complexiteiten en strategische belangen. Grensgeschillen kunnen zich voordoen op land-, zee- of grensriviergebied en kunnen bilateraal of multilateral zijn.

Juridische kaders bestaan uit internationaal recht, waaronder het VN-Handvest, verdragen zoals UNCLOS voor maritieme grenzen, en principes als uti possidetis juris en de gelijke-afstandsmethode bij delimitation. Oplossingspogingen vinden doorgaans plaats via diplomatie, bemiddeling, arbitrage, arbitrale tribunalen en rechtsgangen zoals de ICJ, of via technische commissies voor delimitation en demarcation.

Invloeden van grensgeschillen zijn aanzienlijk: ze raken veiligheid, handel en investeringen, kunnen leiden tot spanningen of conflicten en hebben vaak impact op burgers in grensgebieden. Internationale aandacht en gezamenlijke beheerafspraken kunnen bijdragen aan vreedzame afhandeling.