gebruikssfeer

Gebruiksfeer is een begrip uit de ontwerp- en gebruikspsychologie dat verwijst naar de atmosfeer die gebruikers ervaren bij interactie met een ruimte, product of dienst. Het gaat om de feel of mood die voortkomt uit een samenhang tussen functionaliteit, toegankelijkheid, esthetiek en sociale interacties binnen de omgeving.

Belangrijke componenten zijn: gebruiksgemak en bruikbaarheid; de lay-out en routings; verlichtings- en materiaalkeuzes; geluid en akoestiek; zichtlijnen, signalisatie en veiligheid; onderhoud en betrouwbaarheid; en de sociale sfeer die ontstaat door gedragingen van mede-gebruikers.

Toepassingsgebieden zijn onder meer architectuur en interieurontwerp, publieke ruimten, winkels, kantoren, zorginstellingen, musea en openbaar vervoer. Het begrip is bedoeld om te sturen op een gewenste ervaring die bijdraagt aan tevredenheid, veiligheid en efficiëntie.

Metingen van gebruikssfeer zijn vaak kwalitatief van aard, aangezien het subjectief is. Het wordt beoordeeld via onderzoeken zoals observaties, interviews en korte enquêtes; soms worden pragmatische checks gebruikt die de congruentie meten tussen ontwerpintentie en ervaren sfeer.

Relatie met andere begrippen: gebruikssfeer is verwant aan gebruiksgemak en beleving, maar richt zich meer op de atmosfeer van de ruimte of dienst. Het begrip kan cultureel bepaald zijn en evolueren met veranderende verwachtingen.