gangstoornissen

Gangstoornissen zijn neurologische aandoeningen die de motorische functies beïnvloeden. Ze kenmerken zich door afwijkingen in beweging, zoals onvrijwillige bewegingen, trage of verstijving, en problemen met evenwicht en coördinatie. De ernst en het verloop variëren per aandoening en per individu.

Ze worden vaak onderverdeeld in hyperkinetische stoornissen (tremor, dystonie, chorea en atetoïde bewegingen) en hypokinetische / Parkinsonisme-achtige stoornissen (bradykinesie en rigiditeit). Daarnaast bestaan ataxie en andere aandoeningen die de coördinatie beïnvloeden. Sommige stoornissen vertonen kenmerken van meerdere categorieën.

Oorzaken zijn divers: neurodegeneratieve aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson en Huntington, genetische stoornissen, hersenletsel of beroerte, metabole aandoeningen en medicijnbijwerkingen (bijv. antipsychotica). Soms blijft de oorzaak onbekend (idiopathisch). Functionele of psychogene bewegingsstoornissen komen ook voor.

Diagnose gebeurt door klinisch neurologisch onderzoek, met anamnese en uitsluiting van andere aandoeningen. Aanvullend onderzoek kan beeldvorming van de hersenen, bloedonderzoek en genetische tests omvatten. Een multidisciplinaire aanpak is vaak nuttig, met fysiotherapie, ergotherapie en logopedie.

Behandeling is gericht op symptoomverlichting en verbetering van functioneren. Parkinsonisme: levodopa of dopaminerge middelen; tremor: soms bètablokkers; dystonie: botuline-toxine. Bij sommige stoornissen is diepe hersenstimulatie mogelijk. Revalidatie en ondersteunende zorg zijn essentieel.

De prognose varieert sterk per onderliggende oorzaak en tijdige behandeling. Veel gangstoornissen zijn chronisch en vereisen langdurige zorg.