feralizacja

Feralizacja to proces, w którym gatunki udomowione wracają do stanu dzikości i zakładają populacje samowystarczalne w środowisku naturalnym, niepolegające na stałej opiece człowieka. Zjawisko dotyczy najczęściej zwierząt domowych, które po ucieczce, porzuceniu lub niewłaściwym gospodarowaniu stają się częścią ekosystemu dzikiego.

Mechanizm feralizacji obejmuje utratę bezpośredniej zależności od człowieka, adaptację do zasobów naturalnych, rozmnażanie i działanie selekcji naturalnej, która faworyzuje cechy przydatne w dziczy. Cechy udomowienia nie znikają całkowicie; feralne populacje często łączą cechy dzikie i udomowione, a krzyżowanie z lokalnymi populacjami może prowadzić do nowych wariantów.

Najczęściej podawane przykłady to feralne koty domowe i feralne świnie domowe. Konie domowe też tworzą feralne populacje, na przykład mustangi w Ameryce Północnej. Feralizacja dotyka także inne gatunki, w tym psy. Zjawisko może wywoływać problemy ekologiczne: konkurencję z rodzimymi gatunkami, predację na gatunki chronione i rozprzestrzenianie chorób.

Zarządzanie feralizacją obejmuje monitorowanie populacji, ograniczanie rozmnażania (np. sterylizację), a w razie potrzeby ograniczanie liczebności lub usuwanie populacji. W kontekście ochrony często odróżnia się feralizację od reintrodukcji, która jest planowym przywracaniem gatunków do środowiska. W niektórych dyscyplin feralizacja może także odnosić się do roślin, które po ucieczce z upraw naturalizują się w środowisku, choć częściej używa się pojęć naturalizacja.